Vlaams regeerakkoord

"We werken verder aan een versoepeld wetgevend kader rond openwaterzwemmen en rond

zwembaden in het algemeen. Zwemmen in open water wordt een recht. Tot nu was het principe dat zwemmen overal verboden is, tenzij op plaatsen waar het expliciet toegestaan wordt. Die logica draaien we om: zwemmen is overal toegestaan, tenzij op plaatsen waar het expliciet door de (lokale) overheid verboden wordt." (Vlaams regeerakkoord p. 176 boven)

 

Natuurlijk zijn wij verheugd over deze paragraaf met het 'recht op buitenzwemmen' en de omkering van het principe verboden-toegestaan, zoals in het buitenland.
 

Het klínkt geweldig en wie niet beter weet, denkt dat iedereen nu overal in het water mag. Maar niets is minder waar. Het is hetzelfde hoera-effect als bij de aankondiging van de versoepelde regelgeving in mei 2023. Intussen is ín het water nog altijd zo goed als niets veranderd. Daarom organiseerden wij in de zomer van 2024 mee de Zalige Zwemdagen. Opnieuw is de vraag of er nu echt wat gaat veranderen, want opnieuw speelt Vlaanderen de bal door naar de lokale besturen: de adder zit in die eindzin 'tenzij waar het expliciet door de lokale overheid verboden wordt'. Da's namelijk momenteel overal. Om dat te veranderen moet de lokale overheid o.a. haar politiereglementering aanpassen, en/of nieuwe zwemplekken aanduiden o.b.v. de versoepelde regelgeving, al dan niet voor vrij zwemmen. Daar is een leidraad voor in de maak, die alweer een kluwen lijkt te worden... Of die zones er ooit komen? De paragraaf in het regeerakkoord is erg dubbelzinnig: waarom nog 'voortwerken aan een versoepelend wetgevend kader' als buitenzwemmen zoals in het buitenland een 'recht' is? Twee partijstandpunten zijn hier aaneengeklonken: de omkering van het principe = CD&V (zelfde standpunt als Groen en PVDA) + de verdere versoepeling van de wetgeving = N-VA. Hoe gaat dat samen? De verwarring wordt nog groter. Het gaat hier ook niet om regelgeving, maar om een belofte onder regeringspartners. Een belofte die niks kost: steden en gemeenten moeten ermee voort. Niet 'moeten' natuurlijk: wie wil. Zolang steden en gemeenten niet in actie schieten, verandert er niks.
 

Met de kleine kansen van de nieuwe regelgeving, om nieuwe (vrije) zwemzones aan te duiden, is in 2024 alvast weinig tot niks gebeurd. Het opheffen van het algemeen zwemverbod is ingrijpender, dus of dat wél lukt?... En wat met het +1/3 van de binnenlandse openzwemwaterplekken dat via een Vlaremartikel voorbehouden is voor (triatlon)clubs: hebben individuele zwemmers daar zwemrecht? Nog altijd niet. Publiek zijn er nog altijd maar 37. Voor clubs al ruim 20. Hoe zit het daar met politiereglement en plaatselijk verbod? De pers stelt daar nooit vragen over. Het lijkt wel Animal Farm voor zwemmers: iedereen is gelijk maar sommigen zijn gelijker dan anderen. En dan is er nog het omkaderend beleid: zwemonderwijs beloven ze nu aan te pakken, top, maar waterkwaliteit blijft toch een blinde vlek. En het artikel van de Europese zwemrichtlijn dat openwaterzwemmen verbindt aan waterkwaliteit, en oplegt om meer badplaatsen van goeie kwaliteit te maken op die plekken waar mensen sowieso spontaan gaan zwemmen, is hier gewoon niet toepasbaar, omdat je nergens mág gaan zwemmen op plaatsen die dan een nieuwe erkende zwemplek kunnen worden...
 

Besluit: wij zijn blij. Het is een kleine overwinning dat het daar stáát, zwart op wit. Maar alles moet nog gebeuren. Het gaat zoals bekend niet om woorden maar daden. Bovendien lijkt het nu voorgoed een lokale kwestie. Wég de kans op een helder algemeen Vlaams beleid. Duimen dat steden die ervoor gaan, Mechelen, Brugge, hopelijk ook Antwerpen, navolging krijgen. Na vier jaar lobbyen is het Vlaamse zwemrecht er nog altijd niet. Wij blijven zwemvluchtelingen naar het buitenland. Wel hebben we nu vijf jaar om aan een belofte te herinneren, samen met onze campagnepartners Waterland en Langerei Zwemmers. 't Is een lange weg naar de bevrijding van de Vlaamse zwemmer...  Er is een symbolische stap gezet, maar nu moeten échte stappen volgen, met als belangrijkste: het individueel zwemmen uit Vlarem halen. Grote zwemlocaties kunnen aan regelgeving onderworpen blijven, de fameuze vrije 'zones' vallen af te wachten, maar zodra individueel zwemmen uit Vlarem is, komt vrij zwemmen echt dichterbij.